Igrzyska Wolności 2018: „Nie ma Polski Niepodległej bez Niepodległej Polki”

100 lat polskiej niepodległości to także 100 lat wywalczenia przez Polki praw wyborczych. Duch tego wydarzenia unosił się nad Igrzyskami Wolności.

Uczestniczki panelu „Czy polska historia to męska historia? Herstory”: Ludwika Wujec, Bogna Świątkowska, Kazimiera Szczuka i Marta Madejska, dyskutowały o tym, jak sprawić, by kobieca perspektywa była traktowana jako równoważna wersja historii.  Bardzo ważną rolę odgrywa w tym procesie edukacja szkolna, która według Marty Madejskiej niestety nie przekazuje pełni historii, a tylko „perspektywę wojen, traktatów i bitew.” Poparła ją Kazimiera Szczuka, podkreślając znaczenie rekonstrukcji wydarzeń historycznych, zwłaszcza okresu przedwojennego i wojennego, „takimi jakie były, a nie takimi, jakimi ukształtowała je opowieść patriarchatu. Jako społeczeństwo tracimy pełnię historii, gdy zawęzimy ją do tylko takiej perspektywy.” Panelistki wyraziły obawę, że istnieje konkretny powód, dla którego historia mężczyzn jest wygodna dla patriarchatu. Służy mianowicie przypisaniu określonych ról i zamknięciu w konkretnych ramach, poza które strach wyjść i dzięki temu stanowi doskonałe narzędzie kontroli i podporządkowania. Ta świadomość powinna jeszcze bardziej motywować kobiety do bycia zauważonymi i aktywnymi uczestniczkami wydarzeń historycznych.

Bezpośrednio 100-lecie praw wyborczych kobiet w Polsce zostało upamiętnione panelem z udziałem działaczek politycznych i społecznych: Barbary Nowackiej, Sylwii Spurek, Małgorzaty Tkacz-Janik, Moniki Auch-Szkody, Agnieszki Grzybek  i prowadzącej Aleksandry Knapik. „Tak długo jesteśmy niepodległe, jak długo w to wierzymy”- podkreślała Barbara Nowacka. Jej zdaniem Polki same muszą wywalczyć sobie niepodległość, a ich sojusznikami w tym działaniu powinno być państwo prawa i poczucie wspólnoty. Sylwia Spurek, zastępczyni Rzecznika Praw Obywatelskich zauważyła, że zadaniem państwa jest zagwarantować kobietom niepodległość. „To do państwa należy stworzenie bardzo precyzyjnych przepisów, aby nikomu nie śniło się łamać naszych praw”. Podkreśla również, że nie wszystkie kobiety są w tak dobrej sytuacji, by wejść do polityki i publicznie walczyć o swoje prawa. Ich siostry mające siłę przebicia powinny o nie walczyć.

Finałem Igrzysk Wolności był panel „Polka Niepodległa” obejmujący power-speeches w wykonaniu Jolanty Kwaśniewskiej, Henryki Krzywonos-Strycharskiej, Sylwii Spurek, Olgi Kozierowskiej, Bożeny Przyłuskiej, Hanny Lis, Kasi Gauzy, Sylwii Gregorczyk-Abram i Anny Dziewit-Meller. Prowadząca panel Magda Melnyk zaznaczyła, że dążenie do pełnego upodmiotowienia Polek pomimo upływu wieku wciąż nie jest zakończone. „(…) nie można zapominać, że w walce o uprawnienie kobiet podział nigdy nie przebiegał na linii płci, a oponentami sufrażystek i feministek w równej mierze byli mężczyźni, jak i same kobiety. To tu leżała i leży prawdziwa linia sporu. Zarówno wtedy, jak i teraz, realnym zagrożeniem dla kondycji kobiety w społeczeństwie są ci, którzy na jej wolność i niepodległość nastają, burząc tym samym fundamenty całego społeczeństwa obywatelskiego, bez różnicy na płeć.”

Na scenie muzycznej Igrzysk Wolności również gościły niezwykłe kobiety. Drugiego dnia Igrzysk była to Karolina Cicha, która wraz ze swoim zespołem przeniosła słuchaczy do świata pieśni z pogranicza kultury polskiej, ukraińskiej, białoruskiej, żydowskiej czy tatarskiej. Na zamknięcie Igrzysk wystąpiła Natalia Przybysz, która wspólnie z towarzyszącym jej Raphaelem Rogińskim wykonała covery utworów z repertuaru inspirujących ją artystów.