Bartosz Szydłowski

Igrzyska Wolności 2019

Reżyser, menedżer kultury, inicjator wielu idei kulturalnych, którymi udaje mu się inspirować innych i przede wszystkim nadawać im kształt realny.

Jedenaście lat temu stworzył autorską formułę Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego Boska Komedia, który pod jego przewodnictwem ewoluował do najważniejszego teatralnego wydarzenia w Polsce.

Trzynaście lat temu wymyślił wraz z Małgorzatą Szydłowską Łaźnię Nową, tworząc teatr o unikalnym połączeniu zaangażowania społecznego, z ambitnym programem artystycznym.

Dwadzieścia dwa lata temu powołali wspólnie do życia Stowarzyszenie Teatralne Łaźnia, jedno z ważniejszych niezależnych miejsc w Krakowie lat 90-tych.

Jest związany z Teatrem im. J. Słowackiego w Krakowie, gdzie odpowiada za linię programową.

Wierzy, że na artystach spoczywa szczególna odpowiedzialność, zwłaszcza w świecie coraz bardziej pleniącego się technokratyzmu, antyhumanizmu i wulgarnego braku wrażliwości.

Utożsamia się z Nową Hutą – miejscem stygmatyzowanym i marginalizowanym. Wychował się tutaj i za swoją misję uważa konsekwentne rozbudzenie ukrytej energii i potencjału tej dzielnicy.

Wypracował własny styl pracy z aktorami i amatorami. Realizowane przez niego projekty zawsze mocno odwołują się do kontekstu społecznego.

Wyreżyserował m.in. „Pana Pawła” Tankreda Dorsta (1999), „Zabawę” Sławomira Mrożka (2000), „Miłość Fedry” Sarah Kane (2001), „Tatuaż” (2002) Dei Loher; „Wściekliznę Show, albo Fajnych Ludzi” oraz „Pokolenie porno” Pawła Jurka (2003), „Edypa – tragedię sentymentalną z Nową Hutą w tle” / „Edypa – tragedię nowohucką” (2006), „Krwawe wesele, czyli muzyczną opowieść o cygańskim sercu” na motywach dramatu Garcii Lorki (2007), „Moralność Pani Dulskiej, czyli w poszukiwaniu zagubionego czakramu” (2009), „Fakira” / „Fakira, czyli optymizm” (2011), „Wejście smoka. Trailer” (2011), „Antyzwiastowanie” (2012), „Klub miłośników filmu Misja” (2013), „Przypadek według Krzysztofa Kieślowskiego” (2016), „Konformista 2029”, inspirowany powieścią Alberto Moravii oraz „Wałęsa w Kolonos” (premiera 8.092018).

Za dotychczasową działalność został nagrodzony Srebrnym Medalem Ministra Kultury „Gloria Artis”.

Lech Wałęsa

Igrzyska Wolności 2019

Polityk i działacz związkowy, czołowy opozycjonista w okresie PRL, współzałożyciel i pierwszy przewodniczący NSZZ „Solidarność”, w 1983 laureat Pokojowej Nagrody Nobla. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1990–1995.

W sierpniu 1980 roku był jednym z głównych inicjatorów protestu w Stoczni Gdańskiej. Jego działalność doprowadziła do powstania NSZZ „Solidarność”. Reakcją totalitarnego państwa na ówczesne wydarzenia było wprowadzenie Stanu Wojennego 13 grudnia 1981 roku. Lech Wałęsa był jednym z pierwszych internowanych.

W 1983 roku został laureatem Pokojowej Nagrody Nobla. Na wolność trzeba było jeszcze poczekać, wpisując to co działo się w Polsce w przemiany ogólnoświatowe.

W końcu lat osiemdziesiątych zasiadł do rokowań z władzami komunistycznymi przy Okrągłym Stole, czego wynikiem były wybory 4 czerwca 1989 roku i utworzenie niekomunistycznego rządu.

22 grudnia 1990 roku Lech Wałęsa został pierwszym demokratycznie wybranym w wyborach powszechnych prezydentem Rzeczypospolitej Polski.

Stale działał na rzecz przyjęcia naszego kraju do Struktur Paktu Północnoatlantyckiego, oraz do Unii Europejskiej. W roku 1995 założył Instytut Lecha Wałęsy, którego misją jest popularyzowanie dorobku polskiej Solidarności, edukacja młodych pokoleń, wspieranie demokracji i budowy społeczeństwa obywatelskiego w Polsce i na świecie.

Lech Wałęsa był wielokrotnie odznaczany i nagradzany za swoją pokojową walkę i postawę ambasadora międzynarodowej solidarności. Jest kawalerem Orderu Orła Białego i Orderu Odrodzenia Polski. W 1989 roku został odznaczony najwyższym odznaczeniem amerykańskim dla obcokrajowca – Medalem Wolności. Jest doktorem honoris causa ponad 45 uczelni i honorowym obywatelem ponad 30 miast na świecie.

Fot. Jakub Orzechowski / Agencja Gazeta

Krystian Lupa

Igrzyska Wolności 2019

Jeden z najwybitniejszych polskich reżyserów teatralnych; scenograf, grafik, dramaturg, tłumacz oraz profesor sztuki teatralnej. Studiował grafikę na krakowskim ASP, reżyserię w łódzkiej Państwowej Wyższej Szkole Filmowej Telewizyjnej i Teatralnej i reżyserię dramatu w  Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Krakowie.

Wyreżyserował takie wybitne spektakle jak m.in.: Nadobnisie i koczkodany (1978), Pragmatyści (1981), Maciej Korbowa i Bellatrix (1986) w Jeleniej Górze oraz Miasto snu (1985), Marzyciele (1988), Bracia Karamazow (1990), Malte (1991), Kalkwerk (1992), Lunatycy. Esch czyli anarchia (1995) w Starym Teatrze w Krakowie. W TR Warszawa reżyser pracował nad premierą Stosunków Klary (2003) oraz Miasta snu (2012).

Krystian Lupa jest laureatem najważniejszych polskich nagród teatralnych, między innymi Nagrody im. Konrada Swinarskiego – przyznawanej przez redakcję „miesięcznika „Teatr” – (1988) za reżyserię przedstawienia „Marzyciele” Roberta Musila w Starym Teatrze im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie, Nagrody im. Leona Schillera (1992) oraz licznych nagród na festiwalach krajowych i zagranicznych, m.in. Grand Prix dla „Lunatyków” za najlepszy spektakl zagraniczny we Francji w sezonie 1998/99.

W 2000 został odznaczony austriackim Krzyżem Honorowym Nauki i Sztuki I klasy za działalność na polu kultury, w tym samym roku otrzymał również Nagrodę Sekcji Krytyków Teatralnych PO ITI – Polskiego Ośrodka Międzynarodowego Instytutu Teatralnego za popularyzację polskiego teatru na świecie. W 2005 został odznaczony przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. W 2009 otrzymał prestiżową Europejską Nagrodę Teatralną. Był dwukrotnie nominowany do Nagrody Literackiej Nike: w 2002 za Labirynt i w 2004 za Podglądania.

W 2014 otrzymał prestiżową austriacką nagrodę Nestroy Preis w kategorii najlepsza reżyseria – za spektakl „Holzfaellen” w Schauspielhaus Graz. W 2016 otrzymał litewską nagrodę teatralną Złoty Krzyż Sceny za wystawienie Placu Bohaterów Thomasa Bernharda w Litewskim Narodowym Teatrze Dramatycznym w Wilnie. W 2017 otrzymał nagrody francuskiego Stowarzyszenia Krytyków Teatru, Muzyki i Tańca za najlepsze przedstawienie zagraniczne oraz najlepszą książkę o teatrze.

 

Fot.: Piotr Skiba

Agnieszka Holland

Igrzyska Wolności 2019

Wybitna polska reżyserka i scenarzystka filmowa i telewizyjna.

Karierę filmową rozpoczęła od współpracy z Krzysztofem Zanussim i Andrzejem Wajdą jako mentorem.

Jej debiutem telewizyjnym był film „Wieczór u Abdona” (1975), a jej pierwszym filmem fabularnym był „Aktorzy prowincjonalni” (1978), jeden ze sztandarowych filmów „kina moralnego niepokoju”, wyróżniony nagrodą International Critics Prize na festiwalu filmowym w Cannes w 1980 r.

W 1981 r., po ustawie Marshalla w Polsce, Holland wyemigrowała do Francji.

Na Zachodzie nakręciła kilka filmów, między innymi „Europa Europa” (1990), który otrzymał nominację do Oscara w kategorii „Najlepszy scenariusz”. Holland otrzymała także nominacje do Oscara w 1985 i 2012 roku (Najlepszy film obcojęzyczny za „Gorzkie żniwa” i „W ciemności”).

Współpracowała ze swoim przyjacielem Krzysztofem Kieślowskim przy scenariuszu z jego trylogii „Trzy kolory”.

Późniejsze filmy Holand to „Zabić księdza”, „Gorzkie żniwa”, „Europa Europa”, „Olivier Olivier” , „Tajemniczy ogród”, „Całkowite zaćmienie”, „Plac Waszyngtona”, „Trzeci cud”, produkcja HBO – „Strzał w serce”, „Julia wraca do domu”, „Kopia mistrza” i „W ciemności”.

Napisała i wyreżyserowała kilka odcinków niektórych ważnych seriali telewizyjnych w USA, takich jak „The Wire”, „Treme”, „The Killing”, „House of Cards”.

Wyreżyserowała mini-serial „Burning Bush”, trzyczęściowy serial dla HBO Europe, zainspirowany działaniami Jana Palacha, 21-letniego studenta, który podpalił się na Placu Wacława w Pradze w 1969 roku jako protest przeciwko komunistom reżim i okupacja Pragi przez wojska bloku sowieckiego oraz „Rosemary’s Baby”, telewizyjny miniserial, który miał premierę na NBC w maju 2014 roku.

Jej najnowszy film fabularny to „Pokot”, oparty na powieści Olgi Tokarczuk „Prowadź swój pług przez kości umarłych”. Film miał premierę na 67. Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Berlinie (2017), gdzie otrzymał nagrodę Srebrnego Niedźwiedzia im. Alfreda Bauera za „otwarcie nowych perspektyw na sztukę filmową”.

Jej ostatnie projekty – serial telewizyjny „1983” miał premierę na Netflix pod koniec 2018 roku, a film fabularny „Gareth Jones” ma zostać wydany jesienią 2019 roku.

Agnieszka Holland pisała i współtworzyła scenariusze do filmów innych reżyserów, a także reżyserowała spektakle dla Telewizji Polskiej.

(fot. Jacek Poremba)

Jerzy Stuhr

Igrzyska Wolności 2019

Aktor i reżyser teatralny i filmowy, scenarzysta, juror w międzynarodowych festiwalach filmowych, autor 8 książek, działa od ponad 20 lat charytatywnie.

Członek Europejskiej Akademii Filmowej (od 1988) oraz Polskiej Akademii Filmowej, nagradzany wielokrotnie jako aktor i reżyser oraz autor scenariuszy na festiwalach krajowych i zagranicznych, otrzymał wiele prestiżowych nagród za całokształt twórczości.

Urodzony w Krakowie, ukończył filologię polską na Uniwersytecie Jagiellońskim (1970) oraz Wydział Aktorski w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej im. L. Solskiego w Krakowie (1972) – obecnie po zmianie nazwy: Akademii Sztuk Teatralnych im. St. Wyspiańskiego w Krakowie.

Wieloletni pedagog i profesor (od 1994) oraz rektor Krakowskiej PWST/obecnie Krakowskiej AST /w latach 1990-1997 oraz 2002-2008; wykładał też na Wydziale Radia i Telewizji na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach (1999-2013), którego otrzymał tytuł doktora honoris causa w r. 2007; od 1980 także wykładał we Włoszech na uczelniach włoskich, tamże reżyserował i grał w teatrach włoskich ( w sztukach Witkacego i Mrożka); zagrał w filmach we Włoszech m.in. w reżyserii Nanni Moretti’iego („Il Caimano”, 2006 i „Habemus papam”, 2010), Luca Manfredi („Ultimo Papa Re”, 2012); a ostatnio w filmie „I odpuść nam nasze długi” (2018) w reż. Antonio Morabito dla Netflix, pokazywanym jesienią na 34.Festiwalu w Warszawie.

W Polsce zagrał u Krzysztofa Kieślowskiego, Feliksa Falka, Andrzeja Kotkowskiego, Agnieszki Holland, Juliusza Machulskiego, Krzysztofa Zanussiego i wielu innych.

Aktor kina „moralnego niepokoju”- ogromną popularność zdobył rolami w filmach „Wodzirej”, „Amator”, „Obywatel Piszczyk” czy też „Seksmisja” i w wielu innych.

Stworzył od 1972 roku wiele wspaniałych ról w teatrach krakowskich: w Teatrze Starym im. H. Modrzejewskiej w sztukach reżyserowanych przez Konrada Swinarskiego, Andrzeja Wajdę i Jerzego Jarockiego; sam wiele reżyserował w Teatrze Ludowym w Nowej Hucie ( Gombrowicza, Moliera i Szekspira); wiele lat grał i reżyserował w Teatrze Telewizji; niezrównany w dubbingach („Shrek”, ostatnio w „Twój Vincent”, 2017, „Krół Lew”, 2019).

Obecnie od wielu lat gra i reżyseruje w warszawskim Teatrze Polonia i w Och-Teatrze, ostatnio reżyserował także w Teatrze Nowym w Łodzi i dwukrotnie w Operze Krakowskiej; obecnie gra także w Krakowie w Teatrze Łaźnia Nowa. Od ponad trzydziestu lat nieprzerwanie zachwyca znakomitym monodramem Patrick’a Sueskinda „Kontrabasista”.

Twórca wielokrotnie nagrodzonych w kraju i zagranicą 7 filmów, znakomicie przyjętych przez krytyków filmowych i widzów: „Spis cudzołożnic”(1994), „Historie miłosne” (1997) „Tydzień z życia mężczyzny” (1999), „Duże Zwierzę” (2000), „Pogoda na jutro”(2003), „Korowód” ( 2007) oraz ostatniego „Obywatel” ( 2013).

Maciej Stuhr

Igrzyska Wolności 2019

Polski aktor filmowy i teatralny.

Z sukcesem bierze udział również w produkcjach serialowych najwyższej próby.

Ukończył psychologię na Uniwersytecie Jagiellońskim i studia aktorskie w krakowskiej PWST.

Zadebiutował na dużym ekranie u Krzysztofa Kieślowskiego w „Dekalogu X” jako 13-latek.

Szybko stał się niezwykle wszechstronnym aktorem realizującym się w filmie i teatrze najwyższej artystycznej rangi, ale także w produkcjach popularnych.

Współtworzy zespół Nowego Teatru. U Krzysztofa Warlikowskiego zadebiutował w 2007 roku w przedstawieniu „Anioły w Ameryce”. Od tamtej pory stworzył role, które weszły do kanonu polskiego teatru m.in. w „(A)pollonii”, „Końcu” i „Francuzach”.

Występował także w spektaklach m.in. u Andrzeja Wajdy, Krzysztofa Garbaczewskiego i Anny Smolar. Od dekady występuje u boku aktorki-legendy, Krystyny Jandy w przedstawieniu „Boska”.

Członek Polskiej oraz Europejskiej Akademii Filmowej.

Laureat wielu prestiżowych nagród m.in. srebrnego medalu Zasłużony Kulturze Gloria Arts i Złotego Krzyża Zasługi.

Magda Mołek

Igrzyska Wolności 2019

Dziennikarka i prezenterka telewizyjna z 25-letnim stażem.

Absolwentka Wydziału Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego oraz Polskiej Szkoły Reportażu.

Od 12 lat prowadzi autorskie rozmowy w programie „W roli głównej” w TVN Style.

Związana ze stacją od 2004 r. laureatka telewizyjnego Wiktora.

W swojej karierze zawodowej zdobywała doświadczenie na większości szczebli dziennikarskiej pracy, będąc dokumentalistką, reporterem, prowadzącą i wydawcą. Pracowała w radiu, w miesięcznikach dla kobiet, a w telewizji przed i za kamerą.

Pomysłów na rozmowy poszukuje w spotkaniach z ludźmi, w literaturze, w kinie.

Zaangażowana w społeczną kampanię „Rodzić po ludzku”, mającą na celu poprawę standardów opieki okołoporodowej w Polsce.

Pracuje nad pierwszą książką, która będzie zbiorem rozmów z inspirującymi kobietami.

Joanna Bator

Igrzyska Wolności 2019

Pisarka i eseistka, z wykształcenia kulturoznawczyni i filozofka. Dla literatury porzuciła pracę akademicką i publicystyczną. Pracowała wcześniej na uniwersytetach w Londynie, Nowym Jorku i Tokio. Jako wolny strzelec pisała felietony i eseje do „Gazety Wyborczej” i innych pism.

Autorka powieści (Piaskowa Góra 2009, Chmurdalia 2011, Ciemno, prawie noc 2013, Rok Królika 2016, Purezento 2017), a także esejów i reportaży: Japoński wachlarz (2004), Japoński wachlarz. Powroty ( 2011), Rekin z Parku Yoyogi (2014), Wyspa łza (2015), Smaki i znaki (2016). Powieści Joanny Bator tłumaczone są między innymi na niemiecki, francuski, hebrajski, ukraiński, macedoński, słoweński, czeski i węgierski.

Zdobyła wiele nagród i wyróżnień, a wśród nich Nagrodę im. Beaty Pawlak, Nagrodę Polskich Wydawców Książek, Nagrodę Literacką Nike, szwajcarską Spycher Literaturepreis, Silesiankę. W 2014 została uhonorowana zaproszeniem na gościnną profesurę literatury światowej imienia F. Dürrenmatta na uniwersytecie w Bernie, a w latach 2015-16 przebywała w Berlinie jako Artist-in-Residence niemieckiej fundacji DAAD.

Jej bestsellerowa powieść Ciemno, prawie noc doczekała się adaptacji filmowej w reżyserii Borysa Lankosza, w której autorka zadebiutowała aktorsko.

Sylwia Chutnik

Igrzyska Wolności 2019

Urodzona w 1979 roku w Warszawie. Doktor nauk humanistycznych. Z wykształcenia kulturoznawczyni, absolwentka Gender Studies na UW. Pisarka, publicystka, działaczka społeczna i promotorka czytelnictwa.

Członkini Związku Literatów Polskich i Stowarzyszenia Unia Literacka. Kuratorka festiwali i inicjatyw literackich (Międzynarodowy Festiwal Literacki Apostrof, Kawiarnia Literacka OFF Festival, dyskusje i spotkania autorskie).

Była wykładowczynią w Instytucie Kultury Polskiej UW oraz w szkole pisania Maszyna do Pisania. Felietonistka ,,Polityki”;, „Pani”, „Wysokich Obcasów”, ,,Gazety Stołecznej” i wielu portali internetowych. Współprowadziła programy literackie „Cappuccino z książką” i „Zapomniani – odzyskani” w TVP Kultura. Obecnie współprowadzi program „Barłóg literacki”.

Jej teksty ukazały się w książkach zbiorowych oraz w wielu katalogach do wystaw sztuki współczesnej i programach teatralnych (między innymi Teatru Wielkiego – Opery Narodowej, Galeria Bunkier Sztuki, Muzeum Nobla w Sztokholmie). Publikuje gościnnie na łamach prasy polskiej i zagranicznej.

Jej teksty naukowe znalazły się w ponad 20 opracowaniach i książkach zbiorowych. Stypendystka Homines Urbani 2008, Instytutu Books from Lithuania 2009, Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego 2010, Miasta Stołecznego Warszawy 2010, Instytutu Goethego 2010.

Laureatka nagród literackich i społecznych.

Elżbieta Bieńkowska

Igrzyska Wolności 2019

Europejska komisarz ds. rynku wewnętrznego, przemysłu, przedsiębiorczości oraz małych i średnich przedsiębiorstw w Komisji Europejskiej Przewodniczącego Jeana-Claude Juncker’a.

W latach 2007–2013 Minister Rozwoju Regionalnego RP a od 2013 do 2014 r. także Wiceprezes Rady Ministrów, Minister Infrastruktury i Rozwoju w Rządzie Premiera Donalda Tuska.

Jako Wiceprezes Rady Ministrów oraz Minister Rozwoju Regionalnego oraz Minister Infrastruktury i Rozwoju była odpowiedzialna za politykę rozwoju, politykę transportową, w tym nadzór i zarządzanie infrastrukturą transportową (drogi, koleje, lotnictwo, transport morski), mieszkalnictwo, budownictwo oraz wykorzystanie i inwestowanie funduszy strukturalnych z budżetów UE na lata 2004–2006 oraz 2007–2013, a także za opracowanie systemu wdrażania funduszy UE z budżetu na lata 2013-2020.

W latach 1999–2007 pracowała w Urzędzie Wojewódzkim i Urzędzie Marszałkowskim Województwa Śląskiego.

Absolwentka Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz