Brendan Simms ‘Brexit: Naprzód ku przeszłości?’

Brendan Simms jest profesorem stosunków międzynarodowych na Uniwersytecie Cambridge. W swoim wykładzie przedstawił analizę przyczyn i zjawisk, które w jego opinii doprowadziły do Brexitu. Sięgając myślą wstecz aż do początków brytyjskiej państwowości, profesor Simms wskazał na dość szczególną rolę, jaką odegrała Wielka Brytania na arenie europejskiej. Z racji swojego położenia, a raczej oddalenia od kontynentu, Wielka Brytania zawsze zachowywała poczucie odrębności, dystansu, a nawet poczucie wyższości wobec rozgrywających się wojen, ruchów społecznych i ekonomicznych. Kolejnym czynnikiem wzmacniającym ten stan był fakt, iż od szesnastego wieku oficjalną religią stał się protestantyzm.

Z czasem wspieranie ruchów, czy mniejszości protestanckich w przeważająco katolickiej Europie stało się jednym z priorytetów polityki brytyjskiej, a tym samym przyczyniło się do pogłębienia poczucia odmienności. Wiek dziewiętnasty przyniósł nowe wyzwania w postaci wzrostu potęgi Niemiec, z czym zmagały się wszystkie państwa europejskie. Zaangażowanie Wielkiej Brytanii w dwie wojny światowe, w walkę z faszyzmem oraz następnie komunizmem było wyraźnym sygnałem, że Niemcy i Rosja są najistotniejszymi problemami dla Europy.

Według profesora Simmsa za ideą połączenia państw europejskich stał wyraźny polityczny cel – zyskanie kontroli nad Niemcami oraz powstrzymanie komunizmu, a kwestie gospodarcze były zdecydowanie drugorzędne. Z czasem jednak Brytyjczyków zaczęło nurtować niepokojące pytanie – czy to Niemcy były tak silne, czy oni tak słabi, że musieliśmy stać się częścią zewnętrznej struktury, decydującej od tej pory o naszym życiu. Chociaż Brexit stał się faktem i pokazuje jakie są nastroje społeczne, jakie problemy nurtują naród, to jego przeprowadzenie może doprowadzić do kolejnych dylematów na poziomie regulacji prawnych oraz polityki zewnętrznej. Odnalezienie swojej roli na scenie europejskiej będzie niewątpliwie ogromnym wyzwaniem dla Wielkiej Brytanii.

Rozana Szmigiel